Vie

17 years old / Democratic Republic of Congo
17 ετών / Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό
 
Όταν διαβάζω τη φράση «Δεν άντεχα να ζω χωρίς εσένα», γραμμένη με συνθετικές τρίχες, καρφωμένη σε ένα ξύλινο ραβδί, στο έργο τέχνης I couldn't bear living without you (2017)  της Μαρίας Τσαγγάρη, αυτό που μου έρχεται στο μυαλό είναι η μέρα που έχασα τη μαμά μου πριν λίγα χρόνια. Την μέρα της ταφής της, άνθρωποι από τη γειτονιά και την εκκλησία ήρθα στον σπίτι μου για να μου ξυρίσουν το κεφάλι.

Οι άνθρωποι στην Αφρική πιστεύουν στη μαγεία, και όταν πεθαίνει ένα αγαπημένο τους πρόσωπο, η παράδοση λέει ότι ξυρίζοντας τα μαλλιά τους, καθαρίζει η ψυχή τους από την κατάρα και τα κακά πνεύματα του θανάτου. Μου έλεγαν ότι ο λόγος πίσω από αυτό ήταν για να ξεχάσω όλες τις αναμνήσεις που είχα από τη μητέρα μου, αλλά και για να τις εμποδίσω να επιστρέψουν. Ήταν πολύ επώδυνο και πονούσα πραγματικά.  Ήξερα ότι δεν θα μπορούσα να ξαναδώ τη μητέρα μου και ότι το μόνο πράγμα που μου είχε απομείνει από εκείνη ήταν αυτές οι αναμνήσεις. Σε αυτό το έργο τέχνης πιστεύω ότι η καλλιτέχνης θέλησε να δείξει την αγάπη της για κάποιον που έχει χάσει. Ίσως, αυτός ήταν ο τρόπος της να εκφράσει την αγάπη, και τον πόνο, αλλά και να κρατήσει τις αναμνήσεις ζωντανές. Όταν βλέπω αυτό το έργο τέχνης, νιώθω και εγώ τον πόνο που εκφράζει.

Οι αναμνήσεις που έχω από τη μητέρα μου είναι ό,τι πιο πολύτιμο έχω στη ζωή μου. Η ανάμνησή της εμφανίζεται σε πολλά έργα τέχνης. Στο έργο War Loot (2000) της Μαρίας Λοϊζίδου, βλέπω μια στοίβα από κούκλες, φτιαγμένες από διάφορα πολύχρωμα υφάσματα. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η καλλιτέχνης έφτιαξε τις κούκλες χρησιμοποιώντας υφάσματα που ανήκαν στη μητέρα και σε φίλους της. Στο μυαλό μου η καλλιτέχνης ήθελε να αποδώσει τις δυσκολίες που βίωσε η ίδια και η οικογένειά της πριν και μετά τον πόλεμο. Παρ' όλα αυτά, το έργο τέχνης έχει για μένα μια θετική χροιά, καθώς μου θυμίζει τα παιδικά μου χρόνια και τις παραδοσιακές κούκλες που μας έφτιαχνε η μητέρα μου όταν ήμασταν παιδιά. Θυμάμαι ότι την είχα δει να κόβει το ύφασμα, να φτιάχνει το σώμα τους και στη συνέχεια να το γεμίζει με παλιά βαμβακερά ρούχα που τους έδιναν σχήμα. Έπαιρνε ένα σχοινί για να φτιάξει το κεφάλι και για να το τελειώσει, έραβε τρέσες για τα μαλλιά. Θυμάμαι ότι έφτιαχνε ακόμη και ρούχα για τις κούκλες.

Το Υπερβατικό Ταξίδι του Νίκου Κουρούσιη (από τη σειρά Οδύσσεια) (1986) μου θυμίζει επίσης τα παιδικά μου χρόνια. Όταν βλέπω αυτά τα χάρτινα καραβάκια, θυμάμαι αυτά που έφτιαχνα όταν ήμουν παιδί. Τα καραβάκια έχουν διάφορα χρώματα και το καθένα από αυτά είναι διαφορετικό και μοναδικό. Μου θυμίζουν ανθρώπους και χώρες. Ο μαύρος καμβάς μοιάζει με τη θάλασσα τη νύχτα και  οι υφές μοιάζουν με τα κύματα της θάλασσας. Οι βάρκες που αγγίζουν τον πίνακα φαίνονται ελεύθερες, μπορούν να πάνε όπου θέλουν. Αυτές που βρίσκονται στο κάτω μέρος και αγγίζουν την ξύλινη κατασκευή φαίνονται εγκλωβισμένες. Το έργο τέχνης με κάνει να σκέφτομαι τη ζωή μου όπως είναι τώρα. Βλέπω τον εαυτό μου σε μια από τις βάρκες που είναι προσκολλημένες στις μεταλλικές ράβδους. Αισθάνομαι ότι είμαι η βάρκα με τις μπλε και άσπρες ρίγες. Παρόλο που οι συνθήκες διαβίωσης στην Κύπρο για εμάς τους μετανάστες είναι καλύτερες από ό,τι θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ, εξακολουθώ να μην αισθάνομαι ελεύθερη.

Η εκπαίδευση έχει μεγάλη σημασία για μένα. Μέσω των σπουδών, ανακαλύπτω συνεχώς νέες πληροφορίες, οι οποίες προωθούν την προσωπική και επαγγελματική μου ανάπτυξη και διευρύνουν τη σκέψη μου. Για παράδειγμα, αν δεν παρακολουθήσω το σχολείο, πώς θα αποκτήσω τις γλωσσικές δεξιότητες που απαιτούνται για να επικοινωνώ εύκολα με τους άλλους εδώ στην Κύπρο; Θα θυμάμαι πάντα την ημέρα που έλαβα το απολυτήριο του δημοτικού σχολείου, ξεχωρίζει ως η αγαπημένη μου ανάμνηση με τη μητέρα μου. Μπορώ ακόμα να θυμηθώ τη χαρά που νιώσαμε και οι δύο, ειδικά όταν μου έδωσαν το πιστοποιητικό αποφοίτησής μου. Δακρύζω από ευτυχία όταν σκέφτομαι την υπερηφάνεια που ένιωσε. Η εκπαίδευση θα μου επιτρέψει να συνεισφέρω θετικά στην κοινωνία. Η μητέρα μου, μου έμαθε τη σημασία του να νοιάζομαι για τους άλλους και να δίνω προτεραιότητα σε όσους έχουν ανάγκη, όπως διδάσκει η εκκλησία: «όσοι έχουν πολλά πρέπει να δίνουν σε όσους έχουν λίγα». Φιλοδοξώ να βοηθήσω ανθρώπους σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις και πείνα. Κάθε φορά που μαθαίνω κάτι καινούργιο ή βοηθάω κάποιον, νιώθω την παρουσία και την ευγνωμοσύνη της μητέρας μου. Όπου κι αν βρίσκεται σήμερα, θα νιώθει περήφανη για μένα.
 
****
 
When I read the phrase “I couldn’t bear living without you”, written with synthetic hair, nailed on a wooden stick, in Maria Tsangaris’ I couldn’t bear living without you (2017), what comes to mind is the day I lost my mum a few years ago. On the day of the funeral, people from my neighbourhood and the church came to my house to shave off my hair. People in Africa believe in witchcraft and magic, so shaving off one’s hair, after their beloved one passes away, is a tradition that people practise to cleanse one’s soul from the curse and evil spirits of death. People would tell me that the reason behind this was to forget all the memories that I had of my mum; to stop them from coming back. It was very painful, and I was really hurting.  I knew I wouldn’t be able to see my mother again and the only thing left of her was these memories. In this artwork I believe that the artist wished to express her love for someone whom she had lost. Perhaps, this was her way to express love and pain and to keep the memories alive. When I see this piece of art, I experience the pain that the artwork expresses.
 
The memories that I have of my mum are the most precious thing I have in my life. Her memory appears in many artworks. In Maria Loizidou’s War Loot (2000), I see a pile of dolls on the ground made from a variety of colourful fabrics. As previously mentioned, the artist created the dolls using fabrics that belonged to her mum and friends. In my mind the artist wanted to convey the difficulties that she and her family experienced before and after the war. The artwork has a positive connotation for me since it reminds me of my childhood and the traditional dolls that my mother used to make for us when we were children. I remember having seen her cut the fabric, make the trousers and then fill them up with old cotton clothes which would give them a shape. She would take a rope to make the head and to finish it, she would sew hair extensions. She would even make clothes for the dolls, I remember.
 
When I see those paper boats in Nikos Kouroussis’ Ypervatiko Taxidi (from Odyssey series) (1986), I remember the ones I used to make when I was a child. The boats come in different colours, and each one of them is different and unique. They remind me of people and countries. The black canvas resembles the sea at night; the textures resemble the sea waves. The boats touching the painting seem free; they can go wherever they wish to. The ones at the very bottom touching the wooden structure seem enclosed, imprisoned. The artwork makes me think of my current life. I see myself in one of the boats attached to the metallic sticks. I feel that I am the boat with the blue and white stripes. Even though the living conditions in Cyprus for us immigrants are better than I would have ever imagined, I still do not feel free.
 
Education holds great significance for me. Through studying, I constantly discover new information, which fosters my personal and professional growth and enhances my wisdom. For instance, if I don’t attend school, how will I acquire the language skills necessary to communicate easily with others here in Cyprus? I will always cherish the day I received my primary school graduation certificate; it stands out as my favourite memory with my mother. I can still recall the joy we both felt, especially when I was handed my graduation certificate. I tear up with happiness thinking about the pride she had felt. Education will enable me to contribute positively to society, so I am grateful that I have this opportunity here in Cyprus. My mother instilled in me the importance of caring for others and prioritizing those in need, as taught by the church: “those who have much should give to those who have little.” I aspire to assist people in regions affected by conflict and hunger. Every time I learn something new or help someone, I feel her presence and her gratitude. No matter where she is today, she is proud of me.