24 ετών / Σομαλία
24 years old / Somalia
Δεν μπορούσα να πάρω τα μάτια μου από τα πορτρέτα
Berlin/Studio (1995) και
Thessaloniki/Living Room II (1995) της Χριστίνας Δημητριάδη. Μου ξύπνησαν πολλές αναμνήσεις, προτρέποντάς με να παρατηρήσω τις μικρές λεπτομέρειες και διαφορές σε κάθε πορτρέτο: το χρώμα των μαλλιών της, τα ρούχα της, την αυτοπεποίθησή της. Στη Θεσσαλονίκη, ενσαρκώνει όλα όσα θέλουν οι γονείς της να είναι: ευγενική, σεμνή, με σεβασμό και πολύ θηλυκή. Ωστόσο, δεν φαίνεται να είναι ο εαυτός της. Το βλέπεις στη στάση του σώματός της. Ποιος θέλει να κάθεται ή να ποζάρει έτσι; Θα έπρεπε να αισθάνεται άνετη, αλλά αντίθετα, φαίνεται να αισθάνεται άβολα. Εκπληρώνει απλώς τις προσδοκίες των γονιών της, υπακούοντας και ακούγοντας χωρίς να αμφισβητεί. Θέλουν να είναι τέλεια, αλλά όλοι έχουν ατέλειες. Το σπίτι στη Θεσσαλονίκη είναι γεμάτο αναμνήσεις και αντικείμενα, ένας χώρος όπου θα έπρεπε να νιώθει ασφάλεια, αλλά δεν νιώθει. Αντίθετα, στο Βερολίνο, εκφράζεται ελεύθερα παρά το γεγονός ότι βρίσκεται μακριά από το σπίτι της. Το κενό στο σώμα της αρχίζει να γεμίζει, δείχνοντας ότι ανακαλύπτει τον εαυτό της. Σε αυτόν τον χώρο, βρίσκει τη φωνή της.
Μεγαλώνοντας στην Κένυα, όπου οι πτυχές της σομαλικής μου κουλτούρας είναι περιορισμένες, είχα την ευκαιρία να αξιολογώ κριτικά αυτό που θεωρείται φυσιολογικό ή ηθικά αποδεκτό. Έχω εννέα αδελφές που ζουν τυπικές σομαλικές ζωές, ενώ εγώ παλεύω καθημερινά να διαμορφώσω τη δική μου ζωή με τρόπο που να μου φαίνεται σωστός. Ταυτίζομαι βαθιά με τη Χριστίνα.
Αγωνίζομαι να είμαι ο εαυτός μου κοντά σε αγαπημένα πρόσωπα και αναζητώ τη μοναχικότητα για να βρω τη δική μου φωνή. Οι γυναίκες στην κουλτούρα μου συχνά σιωπούν. Το να έχεις φωνή σημαίνει κάτι περισσότερο από το να μιλάς, σημαίνει να σου επιτρέπεται να είσαι ο εαυτός σου, να λες όχι όταν διαφωνείς και να υπερασπίζεσαι το μέλλον σου με βάση τις πεποιθήσεις σου.
Πρόσφατα, ανακάλυψα το πάθος μου να υπερασπίζομαι τα δικαιώματα των γυναικών. Αφού βίωσα μια θλίψη και μια κρίση πεποιθήσεων, συνειδητοποίησα ότι ο αγώνας μου δεν είναι μόνο προσωπικός, αλλά βρίσκει ανταπόκριση σε κάθε γυναίκα σε αυτόν τον πλανήτη. Τώρα εργάζομαι ως διερμηνέας, αλλά φιλοδοξώ να γίνω μοντέλο, πιστεύοντας ότι αυτό μπορεί να συμβάλει στην ευαισθητοποίηση για τα δικαιώματα των γυναικών. Οι γυναίκες «αντικειμενοποιούνται» και παραμερίζονται σε πολλούς πολιτισμούς. Σε ορισμένα μέρη, οι γυναίκες στερούνται ακόμη και της βασικής εκπαίδευσης και εργάζονται απλώς για να επιβιώσουν. Πολλές γυναίκες αισθάνονται τυχερές απλώς και μόνο που είναι ζωντανές. Στην κουλτούρα μου, αν είσαι γυναίκα σου κάνουν περιτομή στα οχτώ χρόνια, και μέχρι τα εννέα σε παντρεύουν στερώντας σου την παιδική σου ηλικία. Μαθαίνεις να μαγειρεύεις, να καθαρίζεις και γίνεσαι μητέρα μέχρι τα έντεκα σου χρόνια. Και θεός φυλάξει το κορίτσι να μην βιαστεί. Γιατί αν βιαστεί το φταίξιμο πέφτει πάνω της, και όχι στον ενήλικα που την εκμεταλλεύθηκε. Οι Σομαλές γυναίκες μεγαλώνουν με την κατανόηση ότι οι άνδρες τους έχουν δικαιώματα πάνω τους. Συχνά δεν γνωρίζουν τι σημαίνει ηδονή ή συναίνεση, καθώς δεν τους επιτρέπεται να τα ζητήσουν. Η φωνή τους φέρνει ντροπή, ενώ η έκφραση των συναισθημάτων τους ανοίγει την πόρτα σε ένα πλήρες φάσμα συναισθημάτων. Με τα συναισθήματα έρχεται η δύναμη, που οδηγεί σε προσωπικές αποφάσεις και στην αξίωση δικαιωμάτων, κάτι που η κοινωνία προσπαθεί να καταπνίξει. Οι Σομαλές γυναίκες είναι απίστευτα εμπνευσμένες, ανθεκτικές και έξυπνες. Αν βρουν την δύναμη, πιστεύω ακράδαντα ότι θα μπορούσαν να ηγηθούν του κόσμου. Ωστόσο, για αιώνες, η ιστορία επαναλαμβάνεται: οι γυναίκες παραμένουν ανελεύθερες.
****
I couldn't take my eyes off Christina Dimitriadis in Berlin/Studio (1995) and Thessaloniki/Living Room II (1995). She brought back many memories, prompting me to notice the small details and differences in each portrait: her hair colour, her clothing, her confidence. In Thessaloniki, she embodies everything her parents want her to be; polite, modest, respectful, and very ladylike. Yet, she doesn't seem to be herself. You can see it in her posture. Who wants to sit or pose like that? She should have felt comfortable, but no. She feels awkward. She appears uncomfortable. She's merely fulfilling her parents' expectations, obeying and listening without questioning. They want her to be perfect, but everyone has flaws. The house in Thessaloniki is filled with memories and belongings; a space where she should feel secure, but she doesn't. In contrast, in Berlin, she expresses herself freely despite being away from home. The emptiness in her body begins to fill, indicating that she is discovering herself. In that space, she finds her voice.
Growing up in Kenya, where aspects of my Somali culture are forbidden, has allowed me to step back and critically assess what is deemed normal or morally acceptable. I have nine sisters who live typical Somali lives, while I fight daily to shape my own life in a way that feels right for me, in a way that I feel comfortable with. I must say I relate to Christina Dimitriadis deeply; struggling to be myself around loved ones and seeking solitude to find my own voice. Women in my culture are often silenced. Their voice is taken away from them. Having a voice means more than just speaking; it means being allowed to be yourself, to say no when you disagree, to stand up for yourself and to advocate for your future based on your beliefs.
Recently I discovered how passionate I am about fighting for women’s rights. After experiencing heartbreak and watching everything I believed collapse, I realized my struggle isn’t just personal; it resonates with every woman around the world. Currently, I work as an interpreter, but I aspire to be a model because I believe it can help raise awareness for women’s rights. Women are objectified and overlooked every day in many cultures. In some places, women don’t even know what education means; they merely strive to survive. Some even feel fortunate just to be alive because they are women. In my culture, you are circumcised at eight, married off at nine, losing their childhood, and by eleven, you learn to cook, clean and become a mother. God forbids a girl is raped, all the blame falls on her, not on the adult who marries and abuses her. Somali women grow up believing their husbands hold the rights. They often don’t understand pleasure or consent because they aren’t allowed to even ask for it. Speaking up brings shame, as having a voice can open up a world of emotions. When you have emotions, you find strength, you start making decisions, and think independently, you think for yourself, so you start claiming your rights. But society resists this change. Somali women are truly inspirational, beautiful, strong and intelligent. If they had the opportunity to feel empowered, I assure you they would lead this world. Yet, for over centuries now, history has repeated itself: women remain unfree.